SSR là gì? Ưu điểm và Nhược điểm của SSR

Trong thế giới phát triển web hiện đại, việc tối ưu hóa hiệu suất và trải nghiệm người dùng luôn là ưu tiên hàng đầu. Server-Side Rendering (SSR), hay còn gọi là hiển thị phía máy chủ, nổi lên như một kỹ thuật then chốt, mang đến nhiều cải tiến vượt trội so với các phương pháp truyền thống. Từ việc cải thiện tốc độ tải trang ban đầu, nâng cao khả năng SEO, đến việc hỗ trợ tốt hơn cho các ứng dụng web phức tạp, SSR ngày càng khẳng định vai trò quan trọng trong việc xây dựng các ứng dụng web hiện đại và hiệu quả. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và chi tiết về SSR là gì, từ khái niệm cơ bản, lịch sử phát triển, ưu điểm, nhược điểm, đến những ứng dụng thực tế và hướng dẫn triển khai kỹ thuật hiển thị mạnh mẽ này.

Tổng quan về SSR

Để bắt đầu hành trình khám phá SSR, chúng ta cần nắm vững những khái niệm cốt lõi và hiểu rõ quá trình phát triển của kỹ thuật hiển thị phía máy chủ này. SSR không chỉ là một thuật ngữ công nghệ, mà còn là một triết lý thiết kế web, hướng đến việc tối ưu hóa trải nghiệm người dùng và hiệu suất ứng dụng.

Việc hiểu rõ tổng quan về SSR sẽ giúp bạn có cái nhìn bao quát về kỹ thuật này, từ đó dễ dàng tiếp cận và ứng dụng SSR vào các dự án phát triển web của mình.

Định nghĩa SSR

Server-Side Rendering (SSR) là một kỹ thuật hiển thị trang web mà trong đó, quá trình kết xuất (rendering) nội dung HTML hoàn chỉnh của trang web được thực hiện trên máy chủ (server), thay vì trình duyệt web của người dùng (client-side rendering – CSR) như các ứng dụng web truyền thống. Khi người dùng truy cập một trang web được xây dựng bằng SSR, máy chủ sẽ xử lý và trả về trình duyệt một trang HTML đã được kết xuất sẵn nội dung đầy đủ. Trình duyệt sau đó chỉ cần hiển thị trang HTML này mà không cần phải thực hiện thêm bất kỳ quá trình kết xuất JavaScript nào.

Trong các ứng dụng web truyền thống sử dụng CSR, trình duyệt web sẽ tải về một trang HTML ban đầu rất nhẹ, thường chỉ chứa các thẻ HTML cơ bản và các liên kết đến các tệp JavaScript. Sau đó, trình duyệt sẽ thực thi các tệp JavaScript này để tải dữ liệu từ máy chủ và tự động tạo ra nội dung HTML hoàn chỉnh của trang web. Quá trình kết xuất nội dung HTML diễn ra hoàn toàn trên trình duyệt của người dùng.

SSR khắc phục nhược điểm của CSR bằng cách chuyển quá trình kết xuất nội dung HTML lên máy chủ. Máy chủ có khả năng xử lý mạnh mẽ hơn trình duyệt web, có thể truy cập trực tiếp vào cơ sở dữ liệu và các nguồn dữ liệu khác một cách nhanh chóng. Do đó, SSR có thể tạo ra trang HTML hoàn chỉnh nhanh hơn và hiệu quả hơn so với CSR. Trang HTML hoàn chỉnh này sau đó được gửi về trình duyệt của người dùng, giúp trang web hiển thị nhanh hơn ngay từ lần tải trang đầu tiên.

Ví dụ, khi bạn truy cập một trang tin tức trực tuyến sử dụng SSR, máy chủ của trang tin tức sẽ thực hiện các bước sau:

1. Nhận yêu cầu truy cập trang web từ trình duyệt của bạn.
2. Truy vấn cơ sở dữ liệu để lấy dữ liệu bài viết, hình ảnh, và các thông tin khác cần thiết.
3. Kết xuất nội dung HTML hoàn chỉnh của trang tin tức, bao gồm tiêu đề, nội dung bài viết, hình ảnh, menu điều hướng, và các thành phần khác.
4. Gửi trang HTML đã được kết xuất sẵn về trình duyệt của bạn.
5. Trình duyệt của bạn nhận được trang HTML hoàn chỉnh và hiển thị ngay lập tức cho bạn.

Trong ví dụ này, bạn sẽ thấy trang tin tức hiển thị gần như ngay lập tức sau khi bạn truy cập, vì trình duyệt không cần phải thực hiện thêm bất kỳ quá trình kết xuất JavaScript nào. Đây là một trong những ưu điểm nổi bật của SSR so với CSR.

Lịch sử phát triển của SSR

SSR không phải là một kỹ thuật mới xuất hiện gần đây, mà đã có lịch sử phát triển khá dài, gắn liền với sự tiến hóa của web và các công nghệ phát triển web. Từ những ngày đầu của web, SSR đã là phương pháp hiển thị trang web chủ đạo. Tuy nhiên, sự trỗi dậy của các ứng dụng web động và phức tạp đã dẫn đến sự phổ biến của CSR trong một thời gian. Gần đây, SSR đã trở lại mạnh mẽ và được xem là một xu hướng quan trọng trong phát triển web hiện đại.

Trong giai đoạn đầu của web (những năm 1990 và đầu những năm 2000), hầu hết các trang web đều được xây dựng bằng HTML tĩnh hoặc các ngôn ngữ phía máy chủ như PHP, ASP, JSP. Các trang web này sử dụng SSR để kết xuất nội dung HTML trên máy chủ và gửi về trình duyệt. SSR là phương pháp hiển thị trang web duy nhất và phổ biến trong giai đoạn này. Ưu điểm của SSR trong giai đoạn này là đơn giản, dễ triển khai, và tương thích tốt với các trình duyệt web cũ. Tuy nhiên, nhược điểm là hiệu suất không cao đối với các ứng dụng web động và phức tạp, vì mỗi khi người dùng tương tác với trang web, trình duyệt phải gửi yêu cầu về máy chủ để tải lại toàn bộ trang.

Sự ra đời và phát triển của AJAX (Asynchronous JavaScript and XML) vào giữa những năm 2000 đã mở đường cho sự trỗi dậy của CSR. CSR cho phép trình duyệt web tải dữ liệu từ máy chủ một cách bất đồng bộ, và cập nhật nội dung trang web một cách linh hoạt mà không cần tải lại toàn bộ trang. Các thư viện và framework JavaScript như AngularJS, ReactJS, Vue.js ra đời và ngày càng phổ biến, thúc đẩy mạnh mẽ xu hướng phát triển ứng dụng web theo hướng CSR. Ưu điểm của CSR là tạo ra trải nghiệm người dùng mượt mà và tương tác cao, phù hợp với các ứng dụng web động và phức tạp. Tuy nhiên, nhược điểm là tốc độ tải trang ban đầu chậm hơn SSR, và khả năng SEO kém hơn do nội dung trang web được tạo ra bởi JavaScript, khó được các công cụ tìm kiếm thu thập và lập chỉ mục.

Trong những năm gần đây, SSR đã trở lại mạnh mẽ và được xem là một xu hướng quan trọng trong phát triển web hiện đại. Sự phát triển của các framework JavaScript hiện đại như Next.js, Nuxt.js đã giúp việc triển khai SSR trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Các framework này cung cấp các công cụ và tính năng hỗ trợ SSR, giúp các nhà phát triển web dễ dàng xây dựng các ứng dụng web vừa có hiệu suất cao, vừa có trải nghiệm người dùng tốt, vừa thân thiện với SEO. Sự trở lại của SSR được thúc đẩy bởi nhu cầu tối ưu hóa hiệu suất và trải nghiệm người dùng, đặc biệt là trên các thiết bị di động và trong môi trường mạng có tốc độ không ổn định. Ngoài ra, SEO ngày càng trở nên quan trọng đối với các ứng dụng web, và SSR là một giải pháp hiệu quả để cải thiện khả năng SEO.

Ví dụ, các trang web thương mại điện tử lớn như Shopee, Lazada, Tiki, hay các trang tin tức lớn như VnExpress, Thanh Niên, Tuổi Trẻ đều sử dụng SSR hoặc kết hợp SSR và CSR để tối ưu hóa hiệu suất và trải nghiệm người dùng. Các ứng dụng web phức tạp như mạng xã hội Facebook, Twitter, Instagram cũng sử dụng SSR cho một số phần quan trọng của ứng dụng, như trang chủ, trang tìm kiếm, trang hồ sơ cá nhân, để cải thiện tốc độ tải trang ban đầu và SEO.

Giữa định nghĩa và lịch sử phát triển, SSR đã trải qua một hành trình dài từ phương pháp hiển thị web chủ đạo đến sự trỗi dậy của CSR và sự trở lại mạnh mẽ trong kỷ nguyên web hiện đại. Hiểu rõ định nghĩa và lịch sử phát triển của SSR giúp chúng ta đánh giá đúng vai trò và tiềm năng của kỹ thuật hiển thị phía máy chủ này trong phát triển web hiện đại.

Ưu điểm và Nhược điểm của SSR

SSR mang lại nhiều ưu điểm vượt trội so với CSR, nhưng cũng đi kèm với một số nhược điểm cần lưu ý. Việc cân nhắc kỹ lưỡng ưu điểm và nhược điểm của SSR là rất quan trọng để quyết định xem liệu SSR có phù hợp với dự án phát triển web của bạn hay không.

Việc đánh giá ưu điểm và nhược điểm của SSR sẽ giúp bạn đưa ra quyết định sáng suốt về việc áp dụng kỹ thuật hiển thị phía máy chủ này vào dự án web của mình, đảm bảo tối ưu hóa hiệu suất và đáp ứng tốt nhất các yêu cầu của ứng dụng.

Ưu điểm nổi bật của SSR

SSR sở hữu nhiều ưu điểm vượt trội so với CSR, đặc biệt là về hiệu suất, SEO, và trải nghiệm người dùng ban đầu. Các ưu điểm nổi bật của SSR bao gồm:

• Tốc độ tải trang ban đầu nhanh hơn (Faster initial load time): Đây là ưu điểm quan trọng nhất của SSR. Do máy chủ kết xuất nội dung HTML hoàn chỉnh và gửi về trình duyệt, trình duyệt chỉ cần hiển thị trang web mà không cần phải chờ tải và thực thi JavaScript để tạo nội dung. Điều này giúp trang web hiển thị nhanh hơn ngay từ lần tải trang đầu tiên, cải thiện đáng kể trải nghiệm người dùng, đặc biệt là trên các thiết bị di động và trong môi trường mạng có tốc độ không ổn định. Người dùng không phải chờ đợi màn hình trắng hoặc màn hình tải dữ liệu quá lâu, giảm tỷ lệ thoát trang và tăng mức độ hài lòng. Tốc độ tải trang nhanh hơn cũng có lợi cho SEO, vì Google và các công cụ tìm kiếm khác đánh giá cao các trang web có tốc độ tải trang nhanh.
• Khả năng SEO tốt hơn (Better SEO): Các công cụ tìm kiếm như Google dễ dàng thu thập và lập chỉ mục nội dung HTML được kết xuất bởi máy chủ hơn là nội dung được tạo ra bởi JavaScript trên trình duyệt. Do đó, các trang web sử dụng SSR có khả năng SEO tốt hơn so với các trang web sử dụng CSR. Nội dung trang web được kết xuất sẵn trên máy chủ giúp các công cụ tìm kiếm hiểu rõ hơn về nội dung trang web, cải thiện thứ hạng tìm kiếm và tăng lượng truy cập tự nhiên. SSR đặc biệt quan trọng đối với các trang web có nội dung quan trọng về SEO, như trang tin tức, trang thương mại điện tử, trang blog, và các trang web marketing.
• Hỗ trợ tốt hơn cho các trình duyệt cũ và thiết bị cấu hình thấp (Better support for older browsers and low-powered devices): Các trình duyệt cũ và thiết bị cấu hình thấp có thể gặp khó khăn trong việc thực thi JavaScript phức tạp và kết xuất các ứng dụng web CSR. SSR giúp giảm tải cho trình duyệt, vì quá trình kết xuất nội dung HTML đã được thực hiện trên máy chủ. Trình duyệt chỉ cần hiển thị trang HTML đã được kết xuất sẵn, giảm yêu cầu về tài nguyên hệ thống và cải thiện hiệu suất trên các trình duyệt cũ và thiết bị cấu hình thấp. SSR giúp đảm bảo ứng dụng web của bạn có thể tiếp cận được nhiều đối tượng người dùng hơn, bao gồm cả những người dùng sử dụng trình duyệt cũ hoặc thiết bị cấu hình thấp.
• Chia sẻ dễ dàng hơn trên mạng xã hội (Easier social sharing): Khi chia sẻ một trang web CSR trên mạng xã hội, các nền tảng mạng xã hội có thể gặp khó khăn trong việc thu thập thông tin meta và hình ảnh đại diện của trang web, vì nội dung trang web được tạo ra bởi JavaScript. SSR giúp giải quyết vấn đề này bằng cách cung cấp trang HTML hoàn chỉnh với đầy đủ thông tin meta và hình ảnh đại diện, giúp việc chia sẻ trang web trên mạng xã hội trở nên dễ dàng và hiệu quả hơn. Khi bạn chia sẻ một trang web SSR trên Facebook, Twitter, LinkedIn, v.v., các nền tảng này sẽ hiển thị đúng tiêu đề, mô tả, và hình ảnh đại diện của trang web, thu hút người dùng nhấp vào liên kết và truy cập trang web của bạn.

Ví dụ, một trang web thương mại điện tử sử dụng SSR sẽ có tốc độ tải trang ban đầu nhanh hơn, giúp khách hàng truy cập và mua sắm sản phẩm một cách nhanh chóng và thuận tiện. Khả năng SEO tốt hơn giúp trang web dễ dàng được tìm thấy trên Google và các công cụ tìm kiếm khác, thu hút nhiều khách hàng tiềm năng hơn. Hỗ trợ tốt hơn cho các trình duyệt cũ và thiết bị cấu hình thấp giúp trang web tiếp cận được nhiều đối tượng khách hàng hơn, bao gồm cả những khách hàng sử dụng điện thoại di động cấu hình thấp hoặc kết nối internet chậm. Chia sẻ dễ dàng hơn trên mạng xã hội giúp trang web lan tỏa thông tin sản phẩm và chương trình khuyến mãi một cách hiệu quả hơn, tăng doanh số bán hàng.

Nhược điểm cần lưu ý của SSR

Bên cạnh những ưu điểm vượt trội, SSR cũng có một số nhược điểm cần lưu ý, đặc biệt là về độ phức tạp trong triển khai và chi phí máy chủ. Các nhược điểm cần lưu ý của SSR bao gồm:

• Độ phức tạp trong triển khai cao hơn (More complex implementation): Triển khai SSR phức tạp hơn so với CSR, đòi hỏi kiến thức và kỹ năng lập trình phía máy chủ cao hơn. Các nhà phát triển web cần phải cấu hình máy chủ để thực hiện quá trình kết xuất nội dung HTML, quản lý bộ nhớ cache, và xử lý các yêu cầu từ trình duyệt. Việc gỡ lỗi và bảo trì các ứng dụng web SSR cũng có thể phức tạp hơn so với CSR. Tuy nhiên, các framework JavaScript hiện đại như Next.js, Nuxt.js đã giúp đơn giản hóa quá trình triển khai SSR, giảm bớt độ phức tạp cho các nhà phát triển web.
• Chi phí máy chủ cao hơn (Higher server costs): SSR đòi hỏi máy chủ phải thực hiện nhiều công việc hơn so với CSR, bao gồm kết xuất nội dung HTML, xử lý yêu cầu từ trình duyệt, và quản lý bộ nhớ cache. Do đó, các ứng dụng web SSR thường yêu cầu máy chủ có cấu hình mạnh mẽ hơn và chi phí vận hành cao hơn so với các ứng dụng web CSR. Tuy nhiên, chi phí máy chủ tăng thêm có thể được bù đắp bằng những lợi ích mà SSR mang lại, như cải thiện hiệu suất, SEO, và trải nghiệm người dùng. Việc tối ưu hóa hiệu suất máy chủ và sử dụng các dịch vụ đám mây có thể giúp giảm thiểu chi phí máy chủ cho các ứng dụng web SSR.
• Thời gian phản hồi yêu cầu đầu tiên chậm hơn (Slower time to first byte – TTFB): Do máy chủ phải thực hiện quá trình kết xuất nội dung HTML trước khi gửi về trình duyệt, thời gian phản hồi yêu cầu đầu tiên (TTFB) của các trang web SSR có thể chậm hơn so với các trang web CSR. TTFB là thời gian trình duyệt nhận được byte dữ liệu đầu tiên từ máy chủ. TTFB chậm hơn có thể ảnh hưởng đến trải nghiệm người dùng, đặc biệt là đối với các trang web có nội dung phức tạp hoặc máy chủ có hiệu suất không cao. Tuy nhiên, sau khi trang web đã được tải về, các tương tác tiếp theo thường nhanh hơn và mượt mà hơn so với CSR. Việc tối ưu hóa hiệu suất máy chủ, sử dụng bộ nhớ cache, và áp dụng các kỹ thuật tối ưu hóa khác có thể giúp giảm thiểu TTFB cho các trang web SSR.
• Không phù hợp với tất cả các loại ứng dụng web (Not suitable for all types of web applications): SSR không phải là giải pháp tối ưu cho tất cả các loại ứng dụng web. Đối với các ứng dụng web có tính tương tác cao, cập nhật dữ liệu liên tục theo thời gian thực, hoặc các ứng dụng web thiên về trải nghiệm người dùng phong phú như game online, mạng xã hội, CSR có thể là lựa chọn phù hợp hơn. SSR phù hợp hơn với các trang web có nội dung tĩnh hoặc ít thay đổi, các trang web tập trung vào nội dung và SEO như trang tin tức, trang blog, trang thương mại điện tử, và các trang web marketing. Việc lựa chọn giữa SSR và CSR phụ thuộc vào yêu cầu cụ thể của từng dự án web.

Ví dụ, một ứng dụng web quản lý dự án phức tạp với nhiều tương tác người dùng có thể không phù hợp với SSR, vì SSR có thể làm chậm thời gian phản hồi cho các tương tác này. Trong trường hợp này, CSR có thể là lựa chọn tốt hơn, vì nó cho phép cập nhật giao diện người dùng một cách nhanh chóng và linh hoạt mà không cần tải lại toàn bộ trang. Tuy nhiên, đối với trang web giới thiệu công ty hoặc trang blog cá nhân, SSR có thể là lựa chọn tối ưu, vì nó cải thiện tốc độ tải trang ban đầu và SEO, giúp trang web dễ dàng tiếp cận được nhiều người dùng hơn.

Giữa ưu điểm và nhược điểm, SSR mang lại nhiều lợi ích đáng kể về hiệu suất, SEO, và trải nghiệm người dùng ban đầu, nhưng cũng đi kèm với một số thách thức về độ phức tạp và chi phí. Việc cân nhắc kỹ lưỡng ưu điểm và nhược điểm của SSR, cũng như yêu cầu cụ thể của dự án web, sẽ giúp bạn đưa ra quyết định phù hợp về việc áp dụng kỹ thuật hiển thị phía máy chủ này.

Kết luận

SSR là một kỹ thuật hiển thị trang web mạnh mẽ và hiệu quả, mang lại nhiều lợi ích vượt trội về tốc độ tải trang, SEO, và trải nghiệm người dùng ban đầu. Bài viết này đã cung cấp cho bạn cái nhìn tổng quan và chi tiết về SSR là gì, từ định nghĩa, lịch sử phát triển, ưu điểm, nhược điểm, đến các ứng dụng và hướng dẫn lựa chọn. Hy vọng rằng, với những kiến thức này, bạn sẽ hiểu rõ hơn về vai trò và tiềm năng của SSR, và có thể tự tin áp dụng kỹ thuật hiển thị phía máy chủ này vào các dự án phát triển web của mình, tạo ra những ứng dụng web hiện đại, hiệu suất cao, và thân thiện với người dùng. Hãy nhớ rằng, việc lựa chọn kỹ thuật hiển thị phù hợp (SSR hay CSR) phụ thuộc vào yêu cầu cụ thể của từng dự án web, và việc kết hợp linh hoạt giữa SSR và CSR có thể là giải pháp tối ưu cho nhiều ứng dụng web phức tạp.